Skala Paulinga to skala elektroujemności opracowana przez Linusa Paulinga, która służy do oceny zdolności atomów do przyciągania elektronów w cząsteczce. Elektroujemność jest kluczowym pojęciem w chemii, ponieważ wpływa na rodzaj i charakter wiązań chemicznych między atomami. Oto szczegółowe informacje na temat skali Paulinga:

1. Definicja:
– Elektroujemność to miara zdolności atomu do przyciągania pary elektronowej w wiązaniu chemicznym.
– Skala Paulinga jest najpowszechniej używaną skalą elektroujemności i została wprowadzona przez Linusa Paulinga w 1932 roku.

2. Wartości elektroujemności:
– Elektroujemność na skali Paulinga jest jednostką bezwymiarową.
– Fluor (F) ma najwyższą wartość elektroujemności na skali Paulinga, wynoszącą 3,98.
– Pierwiastki o wysokiej elektroujemności silnie przyciągają elektrony, natomiast pierwiastki o niskiej elektroujemności słabo je przyciągają.

3. Trendy w układzie okresowym:
– Wzrost w okresach: Elektroujemność wzrasta od lewej do prawej strony w okresie, ponieważ rośnie liczba protonów w jądrze, co zwiększa przyciąganie elektronów.
– Spadek w grupach: Elektroujemność maleje w miarę przesuwania się w dół grupy, ponieważ wzrasta odległość między jądrem a elektronami walencyjnymi (zwiększa się promień atomowy), co zmniejsza przyciąganie elektronów.

4. Znaczenie elektroujemności:
– Elektroujemność pomaga przewidywać charakter wiązań chemicznych:
– Wiązania kowalencyjne spolaryzowane: Występują między atomami o różnej elektroujemności, gdzie para elektronowa jest bardziej przesunięta w stronę atomu o wyższej elektroujemności.
– Wiązania jonowe: Tworzą się między atomami o bardzo dużej różnicy elektroujemności, prowadząc do przeniesienia elektronu z jednego atomu do drugiego.
– Wiązania kowalencyjne niespolaryzowane: Występują między atomami o podobnej elektroujemności, gdzie para elektronowa jest równomiernie dzielona.

5. Przykłady elektroujemności na skali Paulinga:
– Fluor (F): 3,98 (najwyższa wartość)
– Tlen (O): 3,44
– Azot (N): 3,04
– Chlor (Cl): 3,16
– Węgiel (C): 2,55
– Wodór (H): 2,20
– Sód (Na): 0,93
– Franc (Fr): 0,7 (najniższa wartość)

6. Wzór Paulinga:
– Elektroujemność jest zdefiniowana na podstawie różnic energii wiązania. Dokładny wzór wykorzystywany przez Paulinga do obliczenia różnic elektroujemności opiera się na energii dysocjacji wiązań: